Vistas de página en total

lunes, 14 de febrero de 2011

A loita pola terra cultivable: especulación ou erradicación da fame?

Parece obvio que se está a producir un neocolonialismo agrario, pero non parece tan obvia a verdadeira finalidade desta deslocalización das actividades agropecuarias. 
Poderiamos pensar que o obxecto de tales procesos sería a erradicación da fame no mundo, ou canto menos, abastecer á poboación e ofrecerlle unha seguridade alimentaria, e pode que, verdadeiramente, algúns países arrenden terras con esta intención, como é o caso de Yibuti.
Non obstante, como di Ferrán García de Veterinarios Sen Fronteiras no seu artigo titulado "La mano que mece la cuna es la mano que domina el mundo" recollido na Revista de “Soberanía alimentaria, biodiversidad y culturas”, (http://www.soberaniaalimentaria.info/), algo cheira na cadea alimentaria imperante e o fedor ven do monumental desequilibrio de poder existente nela, posto que se analizamos a situación agrícola ou alimentaria dos principais países "acaparadores" de terras, caeríamos na conta de que estes mesmos países non son capaces de alimentar a súa propia poboación.
No artigo antes mencionado, tamén podemos observar o caso de Europa máis detidamente. Durante os anos 2008 e 2009, en plena crise dos prezos alimentarios, estes inicialmente incrementaronse, e aos poucos meses, como corresponde nun bo ciclo especulativo, estes caeron. Entón viuse con claridade que mentres os prezos que percibían a agricultura se desplomaban, os que pagaban os consumidores seguían subindo ou permanecían estables, tal e como podemos apreciar nesta gráfica.


  Esta situación fixo saltar algunhas alarmas europeas e rapidamente se deduciu que estes síntomas de mal funcionamento afectaban ao consumo e eran desastrosas para agricultura. Pero, se esto acontecía nos países densenvolvidos, que acontecía no Terceiro Mundo? As respostas son totalmente deducibles.
 Polo tanto, é preciso buscar as verdadeiras motivacións deste neocolonialismo agrario, xa que os datos demostran  que se trata de algo ben diferente e que nada ten que ver coa erradicación da fame no mundo. A verdadeira finalidade é a ESPECULACIÓN, pois coa crise financeira actual os agrocarburantes convertíronse nun refuxio moi lucrativo.
 Estaría ben que se tratase de obstaculizar esta especulación imparable, que tan só busca o enriquecemento duns poucos canto antes, e se buscasen solucións para os verdadeiros problemas que asolan os países, como son a fame e a pobreza rural. É dicir, sería lóxico que para poder especular primeiro houbese a obriga de satisfacer unhas necesidades mínimas da poboación, sendo a alimentación unha necesidade básica e primordial. Pero, como xa dixen, por moito neocolonialismo agrario que se produza para supostamente satisfacer esta necesidade, o certo é que segue existindo a mesma insatisfacción, incluso maior.


E debebemos ter moi en conta que cada vez somos máis, xa que a poboación segue a medrar por inercia. Mención neste aspecto merece o país chinés que, contando cun 25% da poboación mundial, só dispón do 7% das terras cultivables (http://datos.bancomundial.org/pais/china). Desta maneira, se non somos capaces de alimentar á poboación mundial agora, parece obvio que tampouco vamos a selo nun futuro.
Con todo, non só está o problema alimentario, a isto súmaselle o feito de que a acaparación das terras cultivables ten como inmediata consecuencia a expulsión das xentes que habitan nese territorio.
Sen embargo, a culpa non é exclusiva dos países ou empresas que van na procura de maiores beneficios, senón que tamén son culpables os propios estados que permiten o sometemento e a expropiación das terras da súa poboación por parte dun poder estranxeiro, mesmo sabemos de casos nos que os propios estados son os que se poñen en contacto cos países neocolonizadores, é o caso de Papúa con Sudán.
Ante esta ameaza non todos asinten e aceptan, e consecuentemente xorden diversas protestas: créanse organizacións como Los Amigos de la Tierra ou Vía Campesina, así como se levan a cabo manifestacións violentas como a de Madagascar en 2009 que puido co réxime de Ravalomanana e co contrato que o ex presidente firmara con Daewoo (http://www.rebelion.org/noticia.php?id=82455).
Chegados ata este punto, e como ben conclúe o autor do artigo titulado "El acaparamiento de la tierra agraria: otra amenaza para la soberanía alimentaria" da mesma revista á citada con anterioridade, (http://revistasoberaniaalimentaria.wordpress.com/2011/01/29/el-acaparamiento-de-la-tierra-agraria-otra-amenaza-para-la-soberania-alimentaria/), vemos aberto o debate sobre a posibilidade de acordar algúns parámetros que permitan introducir certa ética e disciplina no acaparamento da terra para que sirva tanto ás comunidades locais como aos intereses inversores, ata o punto de que organismos como o Banco Mundial ou a FAO, entre outros, pretenden introducir unha certificación para o concepto do acaparamento “sustentable” da terra. 
Algunhas destas propostas veñen disfrazadas co nome de Códigos de Conduta. Sen embargo, na miña opinión, a realidade demostra que é algo fantasioso pensar que exista a posibilidade de que se materialicen beneficios mutuos destas propostas de ‘domar’ o acaparamento de terra.
En definitiva, a experiencia e a información dispoñible sinalan que o acaparamento da terra só empeora a crise alimentaria, con ou sen "principios" e "normas" e que, desde logo, é un proceso moi nocivo para a loita a favor pola soberanía alimentaria e os dereitos do campesiñado. Así mesmo, de seguro caemos na conta de que cada vez os ricos son máis ricos e os pobres son máis pobres, e os primeiros conseguen selo en detrimento dos segundos, pero alguén fai algo por evitalo? Esa é a cuestión.